Tom 15. W. Ks. Poznańskie cz. VII

W.Ks. Poznańskie, cz. VII. Dzieła wszystkie, t.15. Wrocław-Poznań 1962. Ss.X, 324. Reedycja fotooffsetowa, pierwodruk: Kraków 1882.

Tom 15 DWOK dostępny jest w postaci cyfrowej TUTAJ (pdf) oraz na portalu polona.pl

Ostatnia część monografii etnograficznej Wielkopolski zawiera opisy wierzeń, czarów i przesądów. Przy opracowaniu Kolberg obszernie wykorzystał literaturę oraz materiał uzyskany od współpracowników, głównie T. Klepaczewskiego (rozprawa o czarach). Czerpał z prac i publikacji R. Berwińskiego, E. Kierskiego, K. Szulca, J. Chociszewskiego, uzupełniając wywody teoretyczne drobnymi wypisami z niemieckiego kompendium O. Bergenrotha (Croquis von Posen), z rozpraw J. Łukaszewicza, K.W. Wójcickiego, z artykułów rozsianych po czasopismach, głównie z ,,Przyjaciela Ludu''. Zgromadzony i opracowany kompilacyjnie materiał, dopełniony obserwacjami i wiadomościami własnymi, zaopatrzył Kolberg również w odpowiednie odsyłacze do swoich poprzednich tomów, zwłaszcza do analogicznej części III Krakowskiego oraz do tych tekstów bajkowych (w części I Kujaw, części VI W.Ks. Poznańskiego), które osnute były na tle wyobrażeń wierzeniowych. Tom zawiera kilkanaście takich bajek. Na końcu zamieszczone są obszernie rozbudowane przypisy (część materiałowa: 175 stron, przypisy: 140 stron), w których znajdują się m.in. dopełnienia materiału polskiego oraz liczne wypisy z prac niemieckich, zwłaszcza z podróżniczych dzieł A. Bastiana i mitologicznych wywodów J. Grimma, przytoczone dla celów porównawczych. Przypisy zamyka przedruk XVII-wiecznej rozprawy pt. Czarownica powołana. Książka skupia cenne, często rozproszone lub niedostępne materiały źródłowe, dotyczące wierzeń wielkopolskich i stanowi tym samym niezbędne dopełnienie obrazu kultury Wielkopolski, ukazanej w sześciu poprzednich tomach monografii.