Łużyce

Na obszarze Słowiańszczyzny zachodniej Kolberg własnych badań nie prowadził. Jak wynika z zachowanych dokumentów nie miał też bezpośrednich kontaktów z Łużycami i Łużyczanami.

W swoim archiwum zgromadził jednak pewien zasób materiałów dotyczących tego terenu.
Są to przekłady i wypisy ze znanego powszechnie zbioru Smolerja Pjesnički hornych a delnych Łužiskich Serbow, własne notatki językowe i bibliograficzne oraz najcenniejszy zespół kilkunastu rękopisów z lat 1826–1827 związanych z pobytem na Łużycach slawisty Andrzeja Kucharskiego.
Zawierają one ponad 260 tekstów pieśni w dużej części z melodiami i notatki językowe, w tym unikatowe poświadczenia gwary z okolic Drjowka.

„Čert (górnołuż.), cart (dolnołuż.) jest to diabeł, ma u Górnołużyczan charta (khort), u Dolnołużyczan grad (grad) za pomocnika. Pomocnikami czart, których jest [on] opiekunem, są: czarownica (górnołuż. kuzłaŕniča, dolnołuż. chodota) i czarownik (kuzłaŕ, chodotniki, guslowaŕ), w noc Walpurgii (na Wałporu) jeżdżą przez powietrze na mietle (górnołuż. khožšćo, dolonołuż. chóžyšćo) lub łopacie na Łysą Górę (górnołuż. kuzłaŕska, dolnołuż. chodośina góra).”
„Dunder, dundyr, w miejsce „czart” do klątw używany, [nazwa] nie pochodzi jednak z niemieckiego.”
„Bobak, straszydło na dorosłych (jest i nazwą wielu rodzin).”
„Na dzieci jest bobo, strasząca istota.”
„Zmij jest to smok. U Dolnołużyczan zowie się:”

Budziszyn (Bautzen)


Pieśń z Budziszyna (Bautzen)

Chociebuż


Strona w przygotowaniu.

Gołbin (Gulbau)


Zapisy z Dolnych Łużyc z Gołbina (Gulbau) pod Chociebużem (Cottbus)